top of page
Illustratie_MannonHebberecht_Une utopie, un mensonge.jpg

Une utopie, un mensonge

De Standaard kopt op 22 november 2020: “Gents-Baskische kokkin vandaag op vlucht naar Spanje gezet”. Op de bijhorende foto staat een vrouw met bruin, krullend haar, een rechthoekige bril en zilveren oorringen. Ik lees de kop nog eens, ga diagonaal over het artikel en bekijk de foto vanop een afstand. Ik ken die vrouw. Ik bel meteen mijn vader op. Als hij droog op mijn vraag ‘ja, dat is zij’ antwoordt, besef ik pas dat het echt waar is. De vrouw die vroeger kookte op feestjes van mijn vader en ons huis poetste, liep al heel haar leven rond met het zwaard van Damocles boven haar hoofd.

 

Jaione Jáuregui werd op 18 november 2020 bij haar thuis gearresteerd en naar de gevangenis van Gent gebracht. Een groep vrienden, die later de actiegroep 'We love Jaione' zouden oprichten, probeerden haar uitlevering tevergeefs tegen te houden met spandoeken. Enkele dagen later werd Jaione overgebracht naar een Spaanse gevangenis in Madrid.

De start van het verhaal

Op dit moment zit Jaione al bijna 3 jaar in voorarrest op verdenking van de terroristische moord op een kolonel in 1981, opgeëist door de Baskische afscheidingsbeweging ETA. Op 18-jarige leeftijd sloot Jaione zich aan bij ETA om er enkele jaren later weer uit te stappen. De Spaanse Rijkswacht, beter bekend als de 'guardía civil', was naar haar op zoek. Ze had nog de grens kunnen oversteken naar Frans Baskenland, waar ETA-militanten destijds nog bescherming kregen. Maar toen deze bescherming door Frankrijk werd ingetrokken, vluchtte ze in 1984 met haar toenmalige partner naar Mexico. In 2003 werd haar partner in Mexico gearresteerd. Jaione bleef ongemoeid en belandde in Gent, waar ze tot 2013 in alle rust haar leven leidde. Ze werd bekend in Gent en omgeving vanwege haar kookkunsten en verzorgde de catering op talloze feesten.


In 2013 werd ze voor de eerste keer gearresteerd in Gent op verdenking van de terroristische moord in 1981. In Spanje geldt er geen verjaringstermijn voor terrorisme. Hoe en waarom Jaione plotseling, bijna 40 jaar na datum, in het vizier kwam van de Spaanse justitie, is niet helemaal duidelijk. In november 2020 staat de politie voor haar deur en enkele dagen later staat ze in een Spaanse rechtbank.


‘Une utopie, un mensonge’ gaat niet over de moord waarvan ze verdacht wordt, noch over haar leven op de vlucht voor het Spaanse gerecht. Aangezien ze nog in voorarrest zit en ik geen onderzoeksjournalist ben, leek het mij verstandig om niet verder in te gaan op de vraag van schuld of onschuld. Ik wil het hebben over wat eraan voorafging. Toen ik het artikel las, was ik voornamelijk geïntrigeerd door het feit dat een vrouw van toen 62 jaar opgepakt wordt voor iets wat ze, al dan niet, gedaan heeft toen ze 23 jaar was. â€‹Hoe zou ze vandaag de dag naar haar jongere zelf kijken? â€‹Hoe belandt zo’n jonge vrouw bij een groepering als ETA die na de dood van Franco in 1975 al snel gecategoriseerd werd als een terroristische beweging? Wat drijft iemand om haar leven zo radicaal om te gooien omwille van bepaalde politieke overtuigingen?

​

Ben je geïntrigeerd door het verhaal van Jaione? Luister dan naar de audiodocumentaire Une utopie, un mensonge.
 

bottom of page